Bật mí cho mẹ bầu ăn gì để thai nhi tăng cân?

Theo dõi cân nặng của thai nhi là một phần không thể thiếu trong quá trình chăm sóc trước khi sinh nhằm giúp đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh. Thông qua chỉ số cân nặng của thai nhi, các mẹ bầu có thể điều chỉnh chế độ dinh dưỡng sao cho phù hợp với thể trạng và nhu cầu. Trong bài viết hôm nay, Kết nối yêu thương xin gợi ý cho các mẹ các thực đơn ăn uống đủ chất cho thai nhi. 

Dự đoán cân nặng thai nhi có quan trọng hay không?

Cân nặng của thai nhi là một thông số quan trọng trong suốt thai kỳ vì nó đóng vai trò là chỉ số chính về sự phát triển của thai nhi và sức khỏe tổng thể của bà mẹ. Theo dõi cân nặng của thai nhi cung cấp những hiểu biết có giá trị về sự tăng trưởng, tình trạng dinh dưỡng và sự đầy đủ của môi trường tử cung. Tăng cân đầy đủ trong thời kỳ mang thai là điều cần thiết để đảm bảo rằng thai nhi nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển các cơ quan thích hợp, hình thành các mô khỏe mạnh và tăng trưởng toàn diện.

Thai nhi thiếu cân có thể cho thấy mẹ bị suy dinh dưỡng, chăm sóc trước khi sinh không đầy đủ hoặc các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn cần được giải quyết kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng. Mặt khác, thai nhi tăng cân quá mức có thể liên quan đến các tình trạng như tiểu đường thai kỳ, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả người mẹ và làm tăng nguy cơ biến chứng khi sinh.

Ngoài ra, việc theo dõi cân nặng của thai nhi cho phép các chuyên gia chăm sóc sức khỏe xác định sớm bất kỳ vấn đề tiềm ẩn hoặc bất thường nào trong thai kỳ. Điều này cho phép can thiệp kịp thời, chẳng hạn như điều chỉnh chế độ ăn uống của người mẹ, thay đổi lối sống hoặc điều trị y tế, để đảm bảo kết quả tốt nhất có thể cho cả thai nhi và người mẹ.

Cân nặng của thai nhi cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định thời điểm sinh thích hợp. Nếu thai nhi không tăng cân đủ hoặc nếu có lo ngại về sự tăng trưởng của em bé, các bác sĩ có thể quyết định gây chuyển dạ hoặc mổ lấy thai sớm để đảm bảo sức khỏe của em bé và mẹ.

Cách xác định cân nặng thai nhi

Xác định cân nặng của thai nhi là một khía cạnh quan trọng của chăm sóc trước khi sinh giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi và đánh giá sức khỏe tổng thể của em bé. Có một số phương pháp mà các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sử dụng để ước tính cân nặng của thai nhi trong thời kỳ mang thai. 

Một trong những phương pháp phổ biến nhất là thông qua các phép đo siêu âm. Công nghệ siêu âm cho các bác sĩ hình dung ra thai nhi và thu được các số đo chính như đường kính lưỡng đỉnh (chu vi vòng đầu), chu vi bụng và chiều dài xương đùi. Các phép đo này sau đó được sử dụng để ước tính trọng lượng của thai nhi bằng cách sử dụng các công thức cụ thể có tính đến tuổi thai.

Một cách tiếp cận khác là sử dụng các phép đo chiều cao cơ bản. Chiều cao cơ bản là khoảng cách giữa đỉnh tử cung (đáy) và xương mu. Phép đo này được thực hiện thường xuyên trong quá trình kiểm tra trước khi sinh và cung cấp ước tính sơ bộ về kích thước của thai nhi. Chiều cao cơ sở chính xác hơn trong giai đoạn sau của thai kỳ khi tử cung lớn và có thể là một chỉ số có giá trị về việc em bé phát triển có đạt tiêu chuẩn hay không.

Trong một số trường hợp, các bác sĩ có thể sử dụng các biểu đồ tăng trưởng chuyên biệt dựa trên các đặc điểm của người mẹ, chẳng hạn như cân nặng, chiều cao và hệ gen của người mẹ, cùng với các phép đo siêu âm, để ước tính cân nặng của thai nhi. Các biểu đồ tùy chỉnh này có thể đưa ra dự đoán chính xác hơn về cân nặng của em bé dựa trên các yếu tố riêng lẻ.

Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù các phương pháp này cung cấp các ước tính có giá trị, nhưng chúng không phải lúc nào cũng chính xác 100%. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi, bao gồm di truyền, sức khỏe của bà mẹ và mô hình tăng trưởng cụ thể của em bé. Do đó, trọng lượng ước tính được coi là giá trị gần đúng và các bác sĩ sử dụng nó như một phần của đánh giá toàn diện về sự phát triển của thai nhi.

Bảng cân nặng thai nhi theo tuần

Xác định cân nặng của thai nhi theo tuần trong thai kỳ là một quá trình năng động, vì sự phát triển của thai nhi không đồng đều và có thể thay đổi từ lần mang thai này sang lần mang thai khác. Tuy nhiên, có những xu hướng chung về tăng cân của thai nhi mà các chuyên gia chăm sóc sức khỏe xem xét để đánh giá sự phát triển. 

Trong những tuần đầu tiên của thai kỳ, thai nhi rất nhỏ và cân nặng được đo bằng gam. Vào cuối tam cá nguyệt thứ nhất, khoảng tuần thứ 12, trọng lượng trung bình của thai nhi là khoảng 14g, bằng kích thước của một quả mận. Khi thai kỳ tiến triển sang tam cá nguyệt thứ hai, thai nhi trải qua sự phát triển nhanh chóng. Vào tuần thứ 20, thai nhi nặng khoảng 300g, gần bằng kích thước của một quả chuối. Tam cá nguyệt thứ ba mang lại sự tăng cân đáng kể hơn. Đến tuần 28, trọng lượng trung bình của thai nhi là khoảng 1.000g, tương đương với một quả cà tím. Khi ngày sinh đến gần, trọng lượng có xu hướng tăng thêm nhanh chóng. Vào tuần thứ 36, thai nhi nặng trong khoảng 2,7- 4kg, tương đương với một bắp cải lớn hoặc 1 trái dưa hấu. 

Điều quan trọng cần lưu ý là những cân nặng này là giá trị trung bình gần đúng và từng thai nhi có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn. Các bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của thai nhi thông qua siêu âm thường xuyên và đo chiều cao cơ bản để đảm bảo rằng em bé đang phát triển như mong đợi và giải quyết mọi lo ngại về tăng cân hoặc thiếu cân.

Các loại thực phẩm giúp thai nhi tăng cân hiệu quả

Khi mang thai, chế độ dinh dưỡng hợp lý không chỉ cần thiết cho sức khỏe của mẹ mà còn cho sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi đang lớn. Tăng cân đầy đủ là một phần tự nhiên của quá trình này và điều quan trọng đối với phụ nữ mang thai là tập trung vào các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ cả sức khỏe của chính bản thân và em bé. Mặc dù dự kiến ​​sẽ tăng cân trong thai kỳ, nhưng cần nhấn mạnh vào việc tăng đúng loại cân nặng, chủ yếu là do lượng máu tăng lên, nhau thai đang phát triển, nước ối và cân nặng của chính em bé. 

Thực phẩm giàu protein 

Hàm lượng protein rất quan trọng trong thai kỳ vì chúng hỗ trợ sự phát triển của các mô của mẹ, sự phát triển của thai nhi và sự hình thành nước ối. Các nguồn protein nạc bao gồm thịt gia cầm, cá (có hàm lượng thủy ngân thấp), trứng, đậu, đậu lăng, đậu phụ và các sản phẩm từ sữa ít béo. Những thực phẩm này cung cấp các axit amin thiết yếu cần thiết cho sự phát triển và sửa chữa tế bào, cũng như các chất dinh dưỡng quan trọng như sắt và canxi.

Ngũ cốc nguyên hạt 

Đây cũng là một trong những loại thực phẩm thiết yếu dành cho các mẹ bầu cung cấp chất xơ và các nhóm vitamin. Các loại thực phẩm như bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, hạt diêm mạch và bột yến mạch cung cấp carbohydrate phức hợp, duy trì mức năng lượng ổn định và chất xơ cho quá trình tiêu hóa. Ngũ cốc nguyên hạt cũng chứa các vitamin B thiết yếu, chẳng hạn như folate, rất quan trọng để ngăn ngừa dị tật bẩm sinh trong giai đoạn đầu của thai kỳ.

Chất béo lành mạnh 

Chất béo tốt rất cần thiết cho sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của em bé. Axit béo omega-3, được tìm thấy trong các loại cá béo như cá hồi, hạt chia, hạt lanh và quả óc chó, đặc biệt quan trọng. Bơ, dầu ô liu và các loại hạt là nguồn cung cấp chất béo không bão hòa đơn, góp phần giúp làn da khỏe mạnh và hấp thu các vitamin tan trong chất béo.

Canxi 

Canxi là một trong những khoáng chất rất cần thiết cho sự phát triển xương và răng của bé. Phụ nữ mang thai nên bổ sung bao gồm các sản phẩm giàu canxi từ sữa như sữa, sữa chua, pho mai trong chế độ ăn uống. Đối với những người không dung nạp đường sữa hoặc thích các lựa chọn không làm từ sữa, sữa có nguồn gốc thực vật tăng cường (chẳng hạn như sữa hạnh nhân hoặc sữa đậu nành) có thể cung cấp canxi. Ngoài ra, rau lá xanh đậm và đậu phụ là nguồn canxi tốt. 

Trong chế độ thai kỳ, các bác sĩ cũng sẽ kê thêm cho các mẹ bầu các loại viên uống bổ sung thành phần canxi phù hợp với nhu cầu của mẹ và bé. Bởi trong chế độ ăn uống hằng ngày, có thể mẹ sẽ không bổ sung đủ lượng Canxi cần thiết cho cơ thể và thai nhi. 

Trái cây và rau củ 

Rau củ và trái cây là nhóm thực phẩm không thể thiếu và cần bổ sung đầy đủ trong chế độ ăn uống của mẹ bầu. Những thực phẩm này cung cấp nhiều loại vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa hỗ trợ sức khỏe tổng thể và sự phát triển của thai nhi. Rau lá xanh, rau nhiều màu sắc và trái cây như quả mọng, cam quýt và chuối cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, chẳng hạn như vitamin C, kali và folate. Chúng cũng chứa chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón – một vấn đề phổ biến khi mang thai.

Sắt 

Sắt rất cần thiết trong thời kỳ mang thai để ngăn ngừa thiếu máu và đảm bảo cung cấp đủ oxy cho em bé. Phụ nữ mang thai nên kết hợp các loại thực phẩm giàu chất sắt, chẳng hạn như thịt đỏ nạc, thịt gia cầm, cá, ngũ cốc tăng cường chất sắt, đậu, đậu lăng và rau lá xanh đậm. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể bổ sung thêm thành phần sắt qua các viên và vỉ uống được kê theo đơn chỉ định từ bác sĩ. 

Axit folic

Đây được xem là thành phần rất quan trọng để ngăn ngừa dị tật bẩm sinh, được tìm thấy trong ngũ cốc tăng cường vi chất dinh dưỡng, rau xanh đậm màu, các loại đậu và các loại trái cây họ cam. Bổ sung folate cũng thường được khuyên dùng trong thai kỳ, đặc biệt là trong ba tháng đầu. Các mẹ lưu ý nên bổ sung đủ hàm lượng axit folic theo hướng dẫn từ các bác sĩ không nên sử dụng quá mức hoặc sử dụng với tần suất thất thường.  

Xem thêm: Mức tăng cân cho mẹ bầu theo từng tháng

Lên thực đơn dinh dưỡng theo tuần cho mẹ để thai nhi tăng cân

Việc thiết kế thực đơn dinh dưỡng hàng tuần cho mẹ để hỗ trợ tăng cân lành mạnh trong thai kỳ là rất quan trọng đối với sức khỏe của mẹ và sự phát triển tối ưu của thai nhi đang lớn. Thực đơn này nên tập trung vào các loại thực phẩm đậm đặc chất dinh dưỡng cung cấp các vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu để hỗ trợ sức khỏe bà mẹ, sự phát triển của thai nhi và các nhu cầu tổng thể liên quan đến thai kỳ. 

Khi lên các thực đơn dinh dưỡng mẹ bầu thì điều cần thiết là phải tham khảo ý kiến ​​của các bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi thực hiện các thực đơn dinh dưỡng như mong muốn. Hãy cùng Kết nối yêu thương gợi ý cho các mẹ bầu thực đơn dinh dưỡng trong vòng 1 tuần 7 ngày nhé!

Thứ hai

• Bữa sáng: Một khởi đầu thịnh soạn và bổ dưỡng với món trứng rán cùng rau bina, cà chua và pho mát ít béo, bánh mì nướng ngũ cốc nguyên hạt và một bên cam cắt lát.
• Bữa giữa: Bổ sung các loại vitamin theo đơn kê từ bác sĩ cùng một vài loại trái cây hoặc sinh tố rau củ. 
• Bữa trưa: Salad gà nướng với rau xanh trộn, bơ, đậu xanh và nhiều loại rau nhiều màu sắc, phủ một lớp dầu giấm nhẹ cùng 1 bát cơm.
• Bữa ăn nhẹ: Sữa chua với một ít hạt chia và một ít các loại hạt hỗn hợp để bổ sung protein và chất béo lành mạnh.
• Bữa tối: Cá hồi nướng với bông cải xanh hấp cùng 1 bát cơm và 1 tô canh khoai mỡ với tôm băm.
• Bữa khuya: 1 cốc sữa dành cho mẹ bầu hoặc các loại sữa tươi, sữa ngũ cốc.

Thứ ba

• Bữa sáng: Một bát bột yến mạch với chuối thái lát, bơ hạnh nhân và rắc một ít quế cùng một ly sữa. 
• Bữa giữa: Bổ sung các loại vitamin theo đơn kê từ bác sĩ cùng một ít bánh quy giòn hoặc các loại hạt.
• Bữa trưa: Thịt kho trứng với cơm trắng, 1 dĩa rau củ xào và 1 tô canh rau cải tôm băm.
• Bữa ăn nhẹ: Các loại bánh ít ngọt hoặc sữa chua kết hợp với một vài loại trái cây như thanh long, chuối, bơ, lê…
• Bữa tối: Súp đậu lăng với rau, thịt gà và ăn kèm với bánh mì nguyên hạt để bổ sung chất xơ.
• Bữa khuya: 1 cốc sữa dành cho mẹ bầu hoặc các loại sữa tươi, sữa ngũ cốc.

Thứ Tư

• Bữa sáng: Một bát phở gà hoặc bò cung cấp hàm lượng tinh bột và protein. 
• Bữa giữa: Bổ sung các loại vitamin theo đơn kê cùng một ít trái cây như ổi, kiwi, nho, bơ, xoài…
• Bữa trưa: Salad dưa chuột thái hạt lựu, phô mai feta, một ít dầu ô liu và nước cốt chanh. Kết hợp cùng cá hồi phi lê áp chảo, 1 bát cơm trắng và 1 tô canh củ hầm xương. 
• Bữa ăn nhẹ: Một ít socola đen kết hợp với bánh quy giòn hoặc 1 ly sinh tố từ rau và trái cây.
• Bữa tối: Đậu phụ nhồi thịt với cơm gạo lứt, măng tây hấp và 1 tô canh cua rau đay.
• Bữa khuya: 1 cốc sữa dành cho mẹ bầu hoặc các loại sữa tươi, sữa ngũ cốc.

Thứ năm

• Bữa sáng: Bánh mì ngũ cốc nguyên hạt phủ bơ và trứng luộc, cung cấp chất béo và protein lành mạnh cùng 1 ly sữa. 
• Bữa giữa: Bổ sung các loại vitamin theo đơn kê cùng 1 dĩa các loại hạt kết hợp với sữa chua và mật ong.
• Bữa trưa: Cơm trắng với mực nhồi thịt chiên giòn, rau muống xào cùng 1 tô canh trứng cà chua. 
• Bữa ăn nhẹ: Phô mai với đào thái lát, một nguồn cung cấp canxi và protein.
• Bữa tối: Cơm trắng với cá nục kho thơm, 1 dĩa rau salad, cà chua, bắp cùng sốt mayonnaise và 1 tô canh bí đao xương.  
• Bữa khuya: 1 cốc sữa dành cho mẹ bầu hoặc các loại sữa tươi, sữa ngũ cốc.

Thứ sáu

• Bữa sáng: Một tô cháo sườn với quẩy và 1 ly sữa tươi. 
• Bữa giữa: Bổ sung các loại vitamin theo đơn kê cùng 1 ít bánh quy giòn hoặc trái cây.
• Bữa trưa: Salad kết hợp với mì ống làm từ ngũ cốc nguyên hạt với gà nướng, cà chua bi, rau bina non và nước xốt giấm nhẹ.
• Bữa ăn nhẹ: Một quả chuối với bơ hạnh nhân hoặc 1 hộp sữa chua cùng 1 nắm hạt ngũ cốc.
• Bữa tối: Cá tuyết nướng với khoai lang, đậu que xào và canh mướp nấu tôm băm.
• Bữa khuya: 1 cốc sữa dành cho mẹ bầu hoặc các loại sữa tươi, sữa ngũ cốc.

Thứ bảy

• Bữa sáng: Một hộp xôi thập cẩm với 1 ly sữa tươi. 
• Bữa giữa: Bổ sung các loại vitamin theo đơn kê cùng một ít khoai lang luộc cùng 1 ly nước ép từ rau.
• Bữa trưa: Salad rau bina và dầu giấm thơm kết hợp cùng cơm trắng, trứng chiên và thịt luộc.
• Bữa ăn nhẹ: Bánh gạo với bơ đậu phộng và dâu tây thái lát.
• Bữa tối: Một tô miến gà với măng cùng một ít rau sống.
• Bữa khuya: 1 cốc sữa dành cho mẹ bầu hoặc các loại sữa tươi, sữa ngũ cốc.

Chủ nhật

• Bữa sáng: Bánh kếp ngũ cốc nguyên hạt phủ sữa chua Hy Lạp và một giọt mật ong, bên cạnh là những lát cam tươi.
• Bữa giữa: Bổ sung các loại vitamin theo đơn kê cùng một ly sinh tố từ trái cây.
• Bữa trưa: Rau củ nướng và sốt hummus, cơm trắng cùng thịt vịt hoặc thịt heo quay.
• Bữa ăn nhẹ: Phô mai với những một miếng dứa để cung cấp một lượng protein và vitamin C.
• Bữa tối: Thịt bò xào với hành tây, cơm trắng ăn kèm với salad ớt chuông, dưa chuột và 1 tô canh bí đỏ thịt băm.
• Bữa khuya: 1 cốc sữa dành cho mẹ bầu hoặc các loại sữa tươi, sữa ngũ cốc.

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng như trên, mẹ cũng không quên bổ sung đủ nước cho cơ thể bằng cách uống nhiều nước lọc, nước ép từ rau củ, trái cây, sữa…. Bổ sung đầy đủ nước là điều cần thiết để duy trì lượng nước ối, hỗ trợ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể của bà mẹ. Các mẹ bầu cũng không quên đi khám định kỳ theo chỉ dẫn từ bác sĩ để có thể đo lường và xem xét tình trạng sức khỏe của trẻ và mẹ. Nhờ các chẩn đoán sẽ giúp các bác sĩ điều hướng chế độ dinh dưỡng, vận động và vận động phù hợp và tốt nhất cho sức khỏe của mẹ và thai nhi. 

Tóm lại, một chế độ dinh dưỡng khoa học và cân đối giữa các nhóm chất chính là một trong những yếu tố hỗ trợ mẹ và bé có một hành trình thai kỳ khỏe mạnh và phát triển tốt. Hy vọng với những chia sẻ từ Kết nối yêu thương đã giúp các mẹ bầu có thêm kinh nghiệm và những gợi ý thực đơn trọn vẹn dinh dưỡng và đảm bảo yếu tố cân đối, ngon miệng.